“Pamuk ekimi azalıyor, üzüm rekoltesi düştü, incirde risk büyüyor”

İTB Ağustos ayı olağan meclis toplantısı, İzmir Ticaret Odası (İZTO) Meclis Salonunda, Meclis Başkanı Ömer Gökhan Tuncer yönetiminde gerçekleşti. 

Toplantıda konuşan Kestelli, üreticinin uzun bir süredir girdi maliyetleri ile kur arasındaki dengenin bozulması nedeniyle sıkıntılı günler geçirdiğini belirtti. Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin Haziran ayı verilerini değerlendiren Kestelli, “Bireysel ve ticari kredilerin toplam tutarı 20 trilyon lirayı aşarak tarihi bir seviyeye ulaştı. Tarım sektörünün kredi hacmi yüzde 1,81 artarak 1 trilyon 65 milyar lirayı geçti. Sektörde tahsil edilemeyen alacaklar ise 6,7 milyar lirayı buldu.  Takipteki alacak miktarı bir yıl içinde yüzde 166 artarak artış hızı bakımından tüm sektörleri geride bıraktı” dedi. Bu tablonun, çiftçinin yaşadığı borç yükünün ve kur şokları ile artan girdi maliyetlerinin yarattığı baskının en açık göstergesi olduğunu kaydeden Kestelli, “Ortada çözümsüz bir durum yok ancak mevcut şartlara göre revize edilmesi gereken bir süreç yönetimi izlenmesi gerekiyor.  Kalıcı bir iyileşme için tarımda girdi maliyetlerinin ve kredi faiz oranlarının düşürülmesi, kredi geri ödemelerinin hasat dönemlerine uyumlu hale getirilmesi ve özellikle küçük ölçekli aile işletmelerinin finansmana erişim kanallarının güçlendirilmesi gerekiyor. Bu önlemlerin hayata geçirilmesiyle, üreticilerimizin bir nebze rahatlayacağını ve ülke ekonomisinin daha sağlam bir zemine oturacağını özellikle belirtmek istiyorum” şeklinde konuştu. 

“İncirde aflatoksin riski artıyor”

Geride bırakılan sezonun kolay geçmediğini vurgulayan Kestelli, “Bölgemiz için değerli birçok ürün grubunda farklı sorunlarla karşılaştık” dedi. Kuru incirde karşılaşılan sorunları aktaran Kestelli, “2024/25 sezonu boyunca incir, gündemimizin hep ön sıralarındaydı. Ülkemizin dünya kuru incir ticaretinin yaklaşık yarısını karşıladığını ve bu sezon 350 milyon dolarlık ihracat yaptığımızı düşündüğümüzde, incirin ne kadar önemli olduğunu daha iyi anlıyoruz. Ama tabii ki işler her zaman istediğimiz gibi gitmiyor.  İklim değişikliği üretimde ve depolamada ciddi sıkıntılar yaratıyor; aflatoksin ve okratoksin riski artıyor.  Avrupa’dan geri dönen her ürün, sadece firmalarımızı değil, ülkemizin prestijini de etkiliyor.  Bu nedenle, bu sezon aynı sıkıntıları yaşamamak için üreticiden tüccara, ihracatçıya kadar herkesin aynı hassasiyetle hareket etmesi şart” ifadelerini kullandı. 

“Üzümde yüzde 20 rekolte düşüşü”

Nisan ayında yaşanan zirai donun, sezonun kaderini adeta değiştirdiğini belirterek, “Üzümde, bazı bölgelerde kayıplar yüzde 100’e kadar çıktı. Eğer o don yaşanmamış olsaydı, belki rekor seviyede bir üretim yılı konuşuyor olacaktık. Ama maalesef geçtiğimiz seneye göre yaklaşık yüzde 20’lik bir rekolte düşüşü söz konusu.  Umarım hem üretici için kazançlı hem ihracatçı için rekabet edilebilir bir sezon olur” diye konuştu. 

“Üretici pamuktan uzaklaşıyor”

Pamukta da durumun aynı olduğunu söyleyen Kestelli,  “Bu yıl ekim alanlarımızın yaklaşık yüzde 20 daralması öngörülüyor.  Su kaynaklarımız azalıyor, maliyetler artıyor, ama fiyatlar tatmin edici değil. Desteklemeler ise yetersiz.  Bu durum üreticiyi pamuktan uzaklaştırıyor. 
Arz problemi yaşanınca da ithalat kaçınılmaz hale geliyor.  Unutmayalım ki, kendi toprağımızda güçlü olduğumuz ürünleri kaybetmek sadece ekonomik bir kayıp değil, stratejik bir risktir” dedi.

Pamuk, incir, üzümün tarımsal bir ürün değil, bölgenin ve ülkenin geleceği olduğunu belirten Kestelli, “Bu nedenle hep birlikte, iş birliğiyle ve dikkatle hareket edersek hem üretici kazanır hem ihracatçı rekabet gücünü korur hem de Türkiye küresel tarım ve ticaret arenasında yerini sağlamlaştırır. Aksi ise geri döndürülemez neticeler yaratır” dedi.