Zelenski neden Türkiye'ye geldi?

ABD ve Rusya Dışişleri Bakanları, Ukrayna savaşını sona erdirmek üzere 17 Şubat 2025'de, Riyad'da bir araya gelince Orta Doğu turunun Birleşik Arap Emirliklerinde olan Ukrayna Cumhurbaşkanı Suudi Arabistan ziyaretini erteleyerek doğrudan Türkiye'ye geldi. Resmi açıklamalarda, Türkiye'nin daveti üzerine denmekle birlikte deneyimli diplomatlar bunun böyle olmadığını bilirler. Zelenski gelmek istemiş bunu Türk tarafına iletmiş ve kendisine resmi davet yapılmıştır. ABD ve Rusya'nın ne Ukrayna'yı ne de Avrupa ülkelerini Riyad'a davet etmemelerinin nedeni olarak Suriye konusunda Trump'ın girişimiyle başlayan bir süreç olduğunu düşünmekteyim. Trump'ın görevine başladığından bu yana Putin'le yaptıkları telefon görüşmeleri muhakkak bu konuları kapsadı. Yaptığım kurguya göre Ahmet el Şara iktidara getirilince Trump'la Putin arasında yapılan gizli bir anlaşma uyarınca, Rusya, Suriye'deki güçlerini bu ülkeden çekecek yerine Ukrayna'da işgal ettiği yerleşim merkezleri ve madenler bakımından zengin bölgeler Rusya'ya verilecek. Nitekim düşüncelerimde haklı olduğumu gördüm. Rusya Suriye'den askerlerini çekti ve tüm Avrupa ile Ukrayna dışlanarak Riyad'da, Rusya ve ABD, 17-18 Şubat 2025 tarihlerinde, Ukrayna konusunda Ukraynasız ve Avrupasız bir toplantı yaparak bazı konularda anlaştılar. Trump, bu aşamada Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelenski'yi itibarsızlaştırmak amacıyla Cumhurbaşkanlığı seçimlerine gitmediği için onu "diktatör" olarak niteledi. Ukrayna Anayasasına göre her beş yılda bir cumhurbaşkanlığı seçimi yapılması gerekliydi. Ancak savaş dolayısıyla Ukrayna'da sıkıyönetim ilan edildiğinden seçimler ertelenmişti. Zelenski'nin Riyad ziyaretini erteleyerek Nisan ayında yapacağını açıklaması, ABD ve Rusya arasında yapılan Ukrayna toplantısına Ukrayna açısından bir meşruiyet kazandırmamak içindi. Türkiye'ye 17 Şubat 2025 pazartesi geç bir saatte eşi ile birlikte geldi. Türkiye'nin girişimiyle 29 Mart 2022'de, tarafların aynı masaya oturmalarını sağlayan İstanbul Girişimini Zelenski bu ziyareti sırasında öne çıkararak Ukrayna'nın olmadığı toplantılarda karar alınamayacağını açıklaması ve Türkiye'nin girişimi ile yine İstanbul'da toplanılmasını önermesi Zelenski'nin Türkiye'ye güveninin göstergesi olmuştur denebilir. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi BM Genel Sekreteri A. Guterres'in Rusya'yı ikna etmesi, Rusya'nın geçiş izni ile Ukrayna'nın Türkiye'ye tahıl yüklü gemilerini göndermesi Zelenski'nin elinde bir koz olmuş ve savunma işbirliği yapılırsa, Ukrayna'ya dron verilirse Ukrayna'nın da yine tahıl vereceğini ifade etmiştir. Zelenski, Türkiye'de iken yaptığı açıklamada, AB ve Avrupa ülkelerinin Ukrayna'yı yalnız bırakmamaları talebinde de bulunmuştur. Ukrayna- Rusya savaşı sırasında Türkiye Ukrayna'dan tahıl almış ancak ABD ve Avrupa ülkelerinin Rusya'ya uyguladıkları ekonomik yaptırımları uygulamaktan kaçınmıştır. Trump'ın kendisinin Biden gibi "kolay idare edilemeyeceğini" açıklaması Biden'dan savaş sırasında büyük yardımlar alan Ukrayna'ya ve hem Ukrayna hem Rusya tarafı ile iyi ilişkiler sürdüren Türkiye'ye şimdiden yapılan uyarılar mı? Tüm bunları zamanla göreceğiz. 2018'de, Rahip Brunson'ı Türkiye'den tehditle alırken kullandığı inanılması zor kaba üslubuna Trump yine devam edecek mi? Rusya ve ABD arasında Riyad görüşmeleri olurken Avrupa ülkelerinin bu toplantılara dahil edilmemeleri bu ülkeler tarafından kızgınlıkla karşılandı. Paris'te biraraya gelen AB yetkilileri ve AB devlet ve hükümet başkanları örneğin Almanya Şansölyesi Olaf Scholz kendilerinin katılmadıkları bu girişimle ilgili sert açıklamalarda bulundular. Zelenski, toplantılara Türkiye'nin de katılması gerektiğini belirtti. Zelenski'nin Türkiye nezdine atadığı Ukrayna Büyükelçisi Neriman Celal Beyin Kırım Tatar Meclisi Başkanı eski Yardımcısı olması ve Türkiye'nin Rusya'dan kurtardığı Ukraynalı esirler arasında bulunması Rusya'yı kızdırabilecek bir jest. 2019'dan bu yana Cumhurbaşkanı olan Zelenski eski bir politikacı ve eğlence sektöründen gelen bir kişi olarak taşları yerinde kullanmasını biliyor diyelim. Son söz olarak Sayın Cumhurbaşkanının Zelenski için tuttuğu şemsiye, Zelenski'nin ıslanmaması veya dostluk göstergesi için değil dünya aleme Zelenski himayemiz altında demek için olduğunu tahmin ediyorum. Yoksa Sayın Cumhurbaşkanı o şemsiyeyi neden tutsun.