Yeni başkanlara hatırlatmalar

Bugünlerde ülkemizin en önemli gündemi, mahalli seçimler, siyasi partiler ve adaylardır. Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik sıkıntılar, gelir dağılımındaki adaletsizlik, yardıma muhtaç büyük kitlelerin oluşmasına sebep olmuştur. Belediyeler, yasal olarak halkın medeni ve müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzerine kurulmuş kamu tüzel kişiliğidir. Görev yetki ve imkanlarının iyi bilinmesi şarttır. Bazı örnekler sunuyorum: A- Görev süremizde İzmir Büyükşehir Belediyesi bazı örnek projelere imza atmıştır. 1) Ekonomik sıkıntılar önce aile yapısını bozar, kadınlar ve çocuklar büyük zarar görür. İzmir Büyükşehir Belediyesi 1987 yılında kurduğu geçici barınma ve iş edindirme merkezi ile bir ilke de imza atmıştır. Bu merkeze kabul edilen kadınlara iş garantili kurslar, çocukları için aynı merkezde anaokulu ve kreş açmıştır. 2) İzmir Büyükşehir Belediyesi Buca Zübeyde Hanım Huzurevinde ülkemizde ilk defa 1985 yılında (Yaşlı Sağlığı ve Hastalıkları) ile ilgili Geriatri Birimi kurdu ve bu birimde 65 yaş üstü kişilerin hastalıklarına tanı konması ve gerekli tedavilerin yapılması sağlandı. Bu birimde yaşlı bakımı ile ilgili olarak geçici barınma merkezinde bulunan kadınlar eğitilerek, kısa sürede belediyenin gözetiminde, evinde bakıma muhtaç kişilere, yüksek bir gelir karşılığı iş bulması ile hayatlarına yeni bir sayfa açılması sağlandı. 3) İzmir Büyükşehir Belediyesi 1984 yılında ilk defa her gün seyyar özel düzenlenmiş araçlarla dokuz ilçenin her mahallesine sıcak yemek hizmeti veren bir aşevi kurdu. Bu aşevi için şehrin muhtelif noktalarında sağlıklı ve ucuz yemek satış büfeleri kurdu ve elde edilen gelir ile aşevi giderleri karşılandı. Büfelerde belli zamanlı hizmet veren öğrenciler de okul harçlıklarını çıkardı. 4) İzmir Büyükşehir Belediyesi 1986 yılında Bornova Pınarbaşı mahallesinde kurduğu marangozhane ile şehirde yapılan ağaç budamalarını yakacak odun haline getirdi. Doğalgazın olmadığı bu dönemde, yoksul ailelere ücretsiz dağıtıldı. Ayrıca tüm belediye otobüs ve araçlarından çıkan motor yağları çevreye zarar vermeyecek bir formül ile harman edildikten sonra torbalandı ve termosifon yakıtı olarak halka dağıtıldı. 5) İzmir Büyükşehir Belediyesi şehir çöpünü ayrıştırması ve çöpten yaptığı gübreyi köylüye dağıtması ile örnek teşkil etmiştir. 6) İzmir Büyükşehir Belediyesi Eşrefpaşa Hastanesi 150 yatak kapasiteli 2 basamak bir sağlık kuruluşudur. Acil Servis 7/24 hizmet vermiştir. Hastane 7 ameliyathane ve 1 doğumhanesi ile ülkemizin örnek kuruluşudur. 7) 1998 yılında endüstri meslek lisesi karşısında bulunan geniş arazi, sosyal hizmetler köyü olarak projelendirildi. Bu merkezin içinde gaziler için 100 yataklı iyileştirme merkezi yapıldı.

1. 0-18 yaş arası kız ve erkek ayrı olmak üzere yerleştirme yurtları yapımı projelendirildi.
2. Fahri Dokuz Eylül isimli bir hayırsever huzurevi yapımı vasiyet ettiği için üç daire ile Buca 1000 yataklı huzurevi yapımına başlandı. 1999 yılının mart ayına kadar yüzde 95’i bitirildi. Bu yapının 250 yataklı bölümü geriatri hastaları için özel olarak tasarlandı.
3. Huzurevi projesi ile doktora tezi olup ülkemizde ilk defa amacı doğrultusunda bir yapının inşaatı gerçekleştirildi. Proje bedeli iş insanı Rahmi Koç tarafından karşılandı. Yukarıda bahsi geçen yapılar halkın katkıları ile yapıldı. Ancak devletin sürekliliğini esas almayan yeni yönetim, projeyi rafa kaldırmış ve huzurevi binasını yurt yapılmak üzere Dokuz Eylül Üniversitesine vermiştir. Huzurevini yurda dönüştürmek için bir yurt inşaatı maliyeti kadar para harcanmıştır. Daha sonra yurt binası olarak planlanan aynı üniversite yerleşkesine yakın imar planlarında yurt olarak ayrılan yere 425 yataklı, yeni bir huzurevi yapılması kaynak israfına güzel bir örnektir.

B- Belediyeler kentlerin yönetiminde önemli rol oynar ve çeşitli hizmeti sunarlar. İşte belediyelerin asli görevlerinden bazıları: 1) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım altyapısı: Belediyeler, kentsel altyapı hizmetlerini sağlar. Bu, su temini, kanalizasyon, yolların bakımı ve ulaşım düzenlemelerini içerir. 2) Çevre ve çevre sağlığı: Belediyeler, çevre temizliği, atık yönetimi ve çevre sağlığına yönelik hizmetleri yürütür. 3) Temizlik ve katı atık: Cadde ve sokakların temizliği, evsel atıkların toplanması gibi hizmetler belediyelerin sorumluluğundadır. 4) Zabıta, itfaiye, acil yardım ve kurtarma: Belediyeler, güvenlik ve acil durum hizmetlerini sunarlar. Zabıta, itfaiye ve kurtarma ekipleri bu kapsamda yer alır. 5) Şehir içi trafik düzeni: Belediyeler, şehir içi trafik düzenini sağlamak için çalışır ve trafik akışını yönetir. 6) Kültür, sanat ve spor hizmetleri: Belediyeler, kültürel etkinlikler, spor etkinlikleri ve sanatsal faaliyetler düzenler. 7) Konut ve sosyal hizmetler: Belediyeler, konut projeleri ve sosyal hizmetler sunarlar. Engellilere muhtaçlara sahip çıkarlar. C- Belediyelerin gelir kaynakları ise şunlardır: 1) Belediye vergileri, resimler, harçlar, katılma payları ve emlak vergisi: Yasalarla belirlenen belediye vergileri, resimler, harçlar ve katılma payları belediyelerin temel gelir kaynaklarındandır. 2) Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan pay: Belediyeler, genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan payla da finansman sağlarlar. 3) Taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve değerlendirmesinden elde edilen gelirler: Belediyeler, mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malları kiralayarak veya satış yaparak gelir elde ederler. 4) Hizmet karşılığı ücretler: Belediyeler sundukları hizmetler karşılığında tahsil edilen ücretlerden gelir sağlarlar. Örneğin, su, kanalizasyon, park ücretleri gibi. 5) Faiz ve cezai gelirler: Belediyeler, faiz ve ceza işlemlerinden gelen gelirleri kullanabilirler. Belediyeler için yasada belirlenen görevler ile tahsis edilen gelirler orantılı değildir. Kaynaklar az, giderler fazladır. Emin bir kişilik olması gereken Belediye Başkanları az para ile çok iş yapmak durumundadır. Tasarruf çok önemlidir. Kesinlikle israftan, aşırı istihdamdan, gösteriş yatırımlarından kaçınılmalıdır. D- Sonuç ve değerlendirmeler: - Belediyeler özellikle norm kadro uygulamasına getirilen esnetmeler başta olmak üzere ve şirketleşme yolu ile aşırı istihdama gidilmiş, işe göre adam kuralı dışına çıkılmıştır. Belediye gelirlerinin medeni ve müşterek ihtiyaçlar yerine niteliksiz personele gitmesi kötü bir gerçek olarak ortada durmaktadır. Liyakatten asla taviz verilmemelidir. - Türkiye’deki her il ve ilçede, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu ile vakıflar kuruldu. İzmir Büyükşehir Belediyesi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına her yıl bütçesinin yüzde ikisi kadar vermiş olduğu payı 1987-89-94-99 yılları arasında yapmış olduğu sosyal yardımları, denetime açık olmak üzere belediyenin yapmış olduğu sosyal yardımlara mahsup etmiştir. Bu çok önemli bir kaynaktır. - Devlet, en önemli asli görevi olan sosyal devlet olma işlevi yerine, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile paralel belediyecilik yapmaktadır. Rant furyasına zemin hazırlamakta, yeşil katliamı yapmaktadır. - Belediyelerin sosyal belediyecilik adı altında, asli görevleri yerine paralel devlet görevine soyunmaları halkın medeni ve müşterek ihtiyaçlarını ihmal etmesi sonucunu doğurmuştur. Astronomik borçlar oluşmuştur. Oy uğruna gereksiz harcamalar yapılmaktadır. - Başkanın çok iyi hukukçuları mali ekibi olmalıdır. Aksi halde çok hata yaptırılır ve başı derde girer. Vali ve mahalli idareler Genel Müdürü ile devamlı danışmalıdır.