Trump – Zelensky tartışması NATO’nun geleceğine sıçradı

52 gündür hastanede tedavi gören Anadolu folk müziğinin temsilcilerinden, ozan, besteci, halk adamı, sosyalist ve herkesin gönlünü kazanmış sanatçı Edip Akbayram'ın acı kaybına ulus olarak çok üzüldük. Türkiye dev bir çınarını daha toprağa verdi."Aldırma gönül aldırma", "Güzel günler göreceğiz" ve "Eşkiya dünyaya Hükümdar olmaz" isimli şarkıları belleklerimizde yer alan aynı zamanda düşündüren, Türk insanının geleceğe sarılmasını ve umudunu kaybetmemesini telkin eden şarkıları ise bir kez daha ölümsüzleşti. Anılarda daim, mekanı cennet olsun. Geçtiğimiz hafta sonu (28 Şubat2025) gündemin başına oturan olay; Ukrayna Devlet Başkanı ile Başkan Trump ve Başkan Yardımcısı J. D.Vance arasında geçen yabancı televizyon kanallarından naklen izlenilen konuşmalarda Trump ve J.D. Vance tarafından Zelenski'ye yönelik ağır itham ve hakaretler idi. Hele Trump'ın Zelenski'yi işaret parmağı ile tehdit etmesi ve bir ara omuzundan itmesi, onu Beyaz Saray'dan kovması ise bardağı taşıran son damlalar oldu. Ne protokol kurallarına, teamüllere ve ne de resmi ziyaret geleneklerinde uygulanan belli başlı kurallara uymayan bu davranış şekli tüm dünyada sağ eğilimli Hükümetler hariç kınandı. Zelenski'ye yapılan eleştiriler arasında kıyafeti, İngilizceye tam hakkıyla vakıf olamaması gibi suçlamalar da yer aldı. Bir kere savaşan devlet olduğu için Zelenski'den takım elbise giymesi beklenemez. Bu konudaki en önemli örnek İngiltere eski Başbakanlarından Winston Churchill'in İkinci Dünya savaşında giydiği kazak ve pantolondan ibaret sade kıyafetini gösterebiliriz. Yabancı diline gelirsek tabii kendi dilini konuşması ve bu nedenle de bir çevirmenle çıkması hem ona cevap hazırlamakta vakit kazandıracak hem de suçlamaların önünü kapatacaktı. Zelenski'nin ABD'nden sonra İngilizcenin anavatanı İngiltere'ye yaptığı ziyaret ve takip eden pazar günü ABD'siz ve Rusyasız Londra'da yapılan Avrupalı liderler zirvesinde Ukrayna'ya sağlanan destek ona tam bir moral dopingi olmuştur diyebiliriz. İngiliz makamları Zelenski'yi bir savaş kahramanı gibi karşılamışlar, İngiltere Başbakanı Sir Keir Starmer onu Downing Street 10 numaralı Başbakanlık Binasının önünde beklemiş, Kral Charles ile çekilen resimleri gazetelerde yer almıştır. Bu da İngiltere'nin ABD'ye cevabı olarak düşünülebilir. En önemlisi İngiltere Ukrayna'ya askeri destek sözü vermiştir. Önemli siyaset ve ekonomi yorumlarına yer veren uluslararası saygınlığı haiz İngiliz haftalık "The Economist" dergisinin 1 Mart 2025 sayısının kapağında karartılmış Trump resminin üstünde "Don'un Yeni Dünya Düzeni" ibaresi yer alıyor. Buradaki Don mafya ailesinin başı anlamında. Tabii Don kelimesini Mario Puzo'nun "Godfather" Baba romanından uyarlanarak çekilen filminden de hatırlıyoruz. İtalya'nın güneyi ve Sicilya adası mafyanın halen faaliyet gösterdiği yerler. Palermo'da uçağın indiği Havaalanının ismi Falcone Borsellino yani mafya tarafından öldürülen iki yargıcın ismi. Havaalanından şehir merkezine giderken 35 km.lik yolun sol tarafındaki anıt önünde taksi şöförünün yavaşlayarak dua etmesini, haç çıkarmasını unutmuyorum. Falcone ve Borsellino isimli yargıçlar mafyaya açtıkları savaş nedeniyle farklı zamanlarda öldürülmüşler. Onlarla beraber ölen beş polis memurunun isimleri de anıtta kazılı. Palermo ve diğer bazı şehirlerde insanların rahatlığı, kahvelerden yükselen kahkahalar, erkeklerin çoğunlukta olduğu kahvehaneler ve rahatlık bana memleketim İzmir'i hatırlattı. Nede olsa Akdeniz kültürünün etkisini de düşünmek gerek. Mafya babası Don'un yeni dünya düzeni derken Trump'ın 1 Martta uygulamaya koyduğu Kanada, Meksika ve Çin'den yapılan ABD'nin yaptığı ithalattan alacağı sırasıyla  %25 ve % 10'luk vergilerin Türkiye'ye de etkisinin olacağı kaçınılmaz. Trump'ın korkutan toprak talepleri de bu yeni dünya düzeni içinde olmalı. Trump, Zelenski'yi Üçüncü Dünya savaşını çıkaracağı ihtimali ile tehdit eder, parmak sallarken esas savaş sorumlusunun kendisi olacağını düşünmedi mi? Öte yandan Trump'ın Türkiye de dahil dış yardımlar (USAID) programını bütün dünyada sona erdirmesinin etkileri görülmeye başlandı. AIDS ile mücadele için Afrika ülkelerine yapılan ilaç, aşı gibi yardımların kesilmesi şimdiden AIDS için çanların çalmaya başladığını gösteriyor. Trump, başta Ukrayna olmak üzere Amerikan askeri yardımlarının da kesildiğini kendisi açıkladı. Ankara'daki Amerikalı bir diplomat kaynağım Trump'ın dış politikasını oturttuktan sonra yardımları tekrar gözden geçireceğini belirtti. Trump'ın nadir toprak madenleri için Zelenski ile yapacağı anlaşma da bu hakaret ortamında suyu düştü sayılır. Bu kadar hakaretten sonra Zelenski bir şey imzalamadan Oval Ofisten ayrıldı. Basın toplantısı iptal edildi. Tesadüfen bir Amerikan kanalında izlediğim bu hakaretlerden sonra Trump'ın 3 Mart 2025'de öyle mi söylemişim ifadesi de bir bakıma kendince özür niteliği taşıyor olmalı. Amerikalı dış politika yorumcuları 250 yıllık Amerikan tarihinde böyle bir skandal görülmedi şeklinde yorumlar (Thomas Friedman) yaptılar. Tüm bu gelişmelerden memnun olan tek ülke Rusya olmalı. Özellikle de Trump'ın NATO'yu gözardı etmesi ve Alman Şanşölyesi F. Merz'in de Haziran 2025'e kadar NATO'nun işlevini yitireceğini belirtmesi, NATO eski Genel Sekreteri Anders Rasmussen'in Merz'in sözlerini destekleyici ifadeleri artık NATO'suz bir Avrupa'nın gündemde olacağını göstermekte. Zelenski Trump tartışmasında Ankara'daki Ukrayna Büyükelçiliğinin Sayın Cumhurbaşkanının Türkiye ziyareti sırasında Zelenski'ye şemsiye tuttuğu resimleri basına servis etmesi Büyükelçiliğin diplomasi alanındaki başarısını gösteren en büyük etkinlikti diyebilirim. Savaş sırasında giyilen sivil ve askeri üniformalarla ilgili resimler de yine aynı Büyükelçilikten çıkma. Bu işin sonunda artık biraz Trump biraz da Zelenski alttan alacaklar. Gidişat da onu gösteriyor. Trump'ın Zelenski'ye yaptığı taciz kendi partisinden de ağır tepkilere neden oldu. Dünya değiştiği gibi diplomasi kuralları da değişime uğruyor. Don Trump'ın yeni düzeni hepimizin yaşam tarzını etkileyeceğe benzer. Bu arada Coolio isimli 2022'de 59 yaşında iken hayatını kaybeden ABD'li şarkıcının Gansterin Cenneti (Gansta's Paradise) isimli şarkısı aklıma geldi. Bir ganster, çocukluk yıllarından başlayarak sona doğru giden yoldaki iç hesaplaşmasını yapıyor: Annesine hak veriyor. Tam da Trump'a göre bir şarkı. Keşke dinleyebilse. Biz yine Edip Akbayram'dan yola çıkarak Eşkiya dünyaya Hükümdar olmaz diyelim.