Prof. Dr. Sözbilir’in “Deprem ve İzmir” sunumu; “Altımızda 21 aktif fay var!”

Ege Denizi geçen hafta sonu, en büyüğü 4.8 olan 40’a yakın depremle sarsıldı. Yunanistan Başbakanı Miçotakis “acil toplantı” yaparken, Bizde, Bilim Akademisi Kurucu Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, "Vatandaşlarımızı dikkatli olmaya” çağırdı ve “Arkadaşlar Yunanistan’ın Ege Denizindeki Santorini Adasının kuzey doğusundaki depremler gittikçe artıyor. Ege kıyılarımızda söz konusu yere yakın yerlerde yaşayan vatandaşlarımızın dikkatli olmasını öneriyorum” uyarısında bulundu.   İzmir’de ise, Dokuz Eylül Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi, Deprem Araştırma Merkezi Müdürü (DAUM) Prof. Dr. Hasan Sözbilir, üyesi olduğu Ege-Koop Danışma Kurulu’nun şubat ayı toplantısında “İzmir ve Deprem” konulu bir sunum yaptı. Sunum toplantısının açılış konuşmasını yapan Ege-Koop Genel Başkanı Hüseyin Aslan “ülkede meydana gelen depremlerde yaraların hâlâ sarılmadığını, İzmir’ de 1.5 milyon yapı stoğunun yaklaşık yüzde 45’inin yapılaşmanın yasak olduğu alanlarda yapıldığını, bu yapıların mühendislik hizmetleri alınmadan hayata geçmiş olmasının büyük bir risk olduğunu” belirtti.   Kentteki yapıların yüzde 10-15’inin güncel mevzuata göre inşa edildiğini, yüzde 50’sinin de önceki mevzuatla göre bitirildiğini söyleyen Hüseyin Aslan, “Yapı denetim uygulaması uygulanabilir hâle getirilmeli. Örneğin, Güzelbahçe’ deki yapıyı Aliağa’dan denetim firması denetliyor. Bakanlığın yaptığı açıklamaya göre; son imar affından İzmir’de 330 bin, İstanbul’da 318 bin, Ankara’da ise 129 bin konut imar affından faydalandı. Yani İzmir, İstanbul’un önünde bir rakamla gecekondu affından faydalandı. İzmir’de 1999’da yapılan Deprem Master Planı daha yeni güncelleniyor. Kentin deprem haritası da acilen çıkarılmalı” şeklinde konuştu. Prof.Dr. Hasan Sözbilir de sunumuna “İzmir’in altında yeni bulunanlarla beraber 21 aktif fay var. Son yapılan İzmir Deprem Master Planı’nın üzerinden 25 yıl geçti, bu sürede yapılan yapı stoğu bu planda yok. Bu planın mutlaka yenilenmesi gerekiyor” diyerek başladı. Sözbilir, “İzmir’de 6 ve üzeri şiddetli depremlerde can kaybı yaşandığını, 4000 yıl öncesine bakıldığında, 8-10 şiddetinde depremler yaşandığını, İzmir’de 1688’deki depremde yaklaşık 15 bin kişinin öldüğünü” belirterek, şunları söyledi:   “Güzelbahçe, Narlıdere ve Balçova yaklaşık 40 km’lik hat. 1389 depreminde en yüksek yıkım Karaburun’ da olmuş. Bergama, Kiraz ve Kemalpaşa içinden geçen faylar var. Yapılaşmalar bu faylar üzerinde. Bu faylara karşı dirençli miyiz, tabii ki değiliz. Dünyadaki en güçlü yapıdır fay.1 dakikada birçok yapıyı yıkabiliyor. Biz de deprem erken uyarı sistemi geliştiriyoruz.16 saniye önce depremin olacağı görülebiliyor. Erken alarm, Metrolarda çok etkili olacak.12 istasyon için çalışmamız var. Gerekli kurumsal onayı aldıktan sonra ve deneme yapacağız.”   NELER YAPILMALI? DAUM Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, sunumunda “neler yapılmalı” sorusunu da cevapladı: *. Madem ki fay üzerinde yapılar var, ona göre de binaların sağlam yapılması gerekiyor. *Deprem sonrası nerede toplanılacağı bilgisinin cep telefonlarından AFAD’ın sayfasına girip öğrenilmeli. Ancak tatbikat yapmıyoruz. *Depremde evin içindeysek masa altları gibi yaşam alanı yerler bulmamız lâzım, deprem çantası oluşturulması da şart. *Eşyalar sabit değil se, sabitlenmeli. Sanal ortamlarda bir binanın hangi kolunun kırılacağını analizlerden çıkartabiliriz. Amerika’da çocukların yaşam alanları yıkıma engel olacak şekilde tasarlanıyor. *Yıkılan binanın altında sıvılaşma tehlikesi varsa aynı yere bina yapılmamalı. *Binayı denetleyecek firmalar aynı bölgeden olmalı. Denetleme de, mimar, mühendis, jeolog, yer bilimci de yer almalı.   ++++++++   “Şair Eşref Yaşasaydı, ne derdi?”  (cehdizâde-173)   “Hicviyat” Üstüne Hiciv   “Heccav” taifesi malûm, addedilmez pek muteber Zira methüsena bilmez; müdânâsız, hesapsızdır Mensup olduğu şu fırka: “şâh-ı merdân tiğ-i teber” Ve “Sahib-i Divân” nadir, ekseriya kitapsızdır !   Nihat Demirkol   +++++++   Sözün Özü…   Basının tam ve geniş hürriyeti iyi kullanmasının, ne derecede nazik bir vaziyet olduğunu söylemeye lüzum görmem. Her türlü kanuni kayıtlardan evvel bir kalem sahibinin ilme, ihtiyaca ve kendi siyasi telakkilerine olduğu kadar vatandaşların hukukuna ve memleketin, her türlü hususi telakkilerin üstünde olan, yüksek menfaatlerine de dikkat ve hürmet etmek manevi zorunluluğu, asıl bu mecburiyettir ki umumi düzeni temin edebilir. Bununla beraber bu yolda yanılma ve kusur olsa bile; bu kusuru düzeltecek etken ve vasıta; basın hürriyetinden doğan mahzurların giderilme vasıtası, yine basın hürriyetidir.   Mustafa Kemal Atatürk   ++++++++   Erdem ve Politika…   “Hoşgörü, insan haklarının, kültürel çoğunluğun, demokrasinin ve hukuk devletinin temelidir… Açıkça görülmektedir ki, hoşgörü her ülkenin insanı için gereklidir. Bir kere daha yinelemeliyiz ki, hoşgörü, barış içinde yan yana yaşamanın adı’dır da. Teklik dürtüsünün egemen olduğu yerde hoşgörü yoktur.”   Ali Naili Erdem   ++++++