“Pamuk sektörü zor süreçten geçiyor”

İTB Ekim Ayı Olağan Meclis Toplantısı, Meclis Başkanı Ömer Gökhan Tuncer yönetiminde, İzmir Ticaret Odası (İZTO) Meclis Salonunda gerçekleştirildi. 

Toplantıda konuşan Uçak, “Türkiye, pandemi öncesinde dünyanın altıncı büyük hazır giyim ihracatçısıyken, günümüzde sektör ne yazık ki kan kaybediyor” dedi.  Türkiye İstatistik Kurumu Özel Ticaret Sistemi verilerine göre 2022 yılında 33,2 milyar dolar olan tekstil ve konfeksiyon ihracatının 2024 yılında 29,6 milyar dolara gerilediği bilgisini veren Uçak, “Bu düşüş 2025 yılında da devam ediyor. Nitekim, 2022 yılının ilk sekiz ayında 22,2 milyar dolar olan ihracat 2024 yılının ilk sekiz ayında 19,6 milyar dolar, bu yılın aynı döneminde ise 18,6 milyar dolar oldu.  Sektörün ihracatında yaşanan bu düşüş istihdam rakamlarında da açıkça görülüyor. Nitekim, 2022 yılının Ağustos ayında 1 milyon 260 bin olan tekstil ve konfeksiyon sektöründeki ücretli çalışan sayısı, 2025 Ağustos ayında 975 bine gerilemiş durumda.  Son üç yıldaki istihdam kaybı resmi verilere göre 285 bin kişi. Rakamların da açıkça ortaya koyduğu gibi ihracat ve istihdamda ve doğal olarak da üretimde belirgin bir zayıflama yaşanıyor” şeklinde konuştu.  

“Üretici mutsuz”

Tekstil ve konfeksiyon sanayisinde yaşanan bu gelişmelerin sektörün temel hammaddesi olan pamuk piyasalarını etkilediğine dikkat çeken Uçak, “Talepteki düşüşe, dünya fiyatlarının gerilemesi de eklenince oluşan pamuk fiyatları haklı olarak üreticimizi memnun etmiyor” dedi. Pandemi döneminde üretimde ve uluslararası ticarette sorunlar yaşandığını ve hemen hemen tüm emtia fiyatlarının yükseldiğini hatırlatan Uçak, “Pamuk fiyatlarının en yüksek olduğu 2022 yılının ekim ayından bu yana, dolar kuru yüzde 125, tarımda girdi fiyatları endeksi yüzde 131, Tüketici Fiyat Endeksi yüzde 211 artarken pamuk fiyatlarındaki artış sadece yüzde 68 oldu. Çok daha ilginç bir veri ise uzun dönem fiyat analizinde karşımıza çıkıyor. Bu durum, 1998-2000 arasındaki üç yılın ortalama fiyatları ile 2025’in; yani bu yılın ilk 10 aylık fiyatları dikkate alınarak hesaplanan ürün fiyat paritelerinde açıkça görülüyor. Buna göre, 1 kilo pamuk ile geçmişte alınabilen 1,5 kilo kuru incir bugün 300 grama, 1,7 kilo kuru üzüm 570 grama, 1 kilo zeytinyağı 0,33 litreye, 8 kilo buğday 4,5 kiloya ve 350 gram sığır eti ise 140 grama gerilemiş durumda” diye konuştu. 

“Uzun ve kısa dönemli fiyat verileri ve tekstil-konfeksiyon sanayinin durumu dikkate alındığında pamuk üreticisinin mutlu olmasını beklemek kelimenin tam anlamıyla imkânsız” diyen Uçak, “Bunun üzerine bir de iklim değişikliği ve kuraklık gibi doğal nedenler eklenince pamuk ekim alanlarında azalış sürpriz bir sonuç olmayacaktır” dedi. 

“İklim tarım ticaretinin kaderidir”

İTB Meclis Başkanı Ömer Gökhan Tuncer de, iklim değişikliğinin, yakın gelecekte öncelikli konu haline geleceğine dikkat çekerek, “Uzun dönem iklim olaylarına baktığımızda ‘en’leri yaşadığımızı görüyoruz. En sıcak yazlar, en kurak   mevsimler, ani yağışlar ve seller, dolu ve   don gibi aşırı hava olayları, orman yangınları gibi en çokları yaşadığımız bir dönemdeyiz. Bu ‘en’ler maalesef   tarım sektörünü doğrudan   etkiliyor. Çevresel faktörler tarım ürünlerimizin verimini düşürüyor veya kalitesini bozuyor. Diğer taraftan hastalık ve zararlıların yayılımı   artıyor. Girdi   kullanımındaki   artışa bağlı olarak da maliyetlerimiz yükseliyor, diğer ülkelerle rekabet gücümüz düşüyor. Görüyoruz ki iklim, bizim için her şey demek, tarım ticaretinin   kaderi demek” ifadelerini kullandı. 

“Şapla mücadele etmeliyiz”

Hayvancılık sektöründe başta girdi maliyetleri olmak  üzere sorunların devam ettiğini belirten Tuncer, “Son dönemde gündemimiz yine şap hastalığı. Salgınla mücadele devam etmesine rağmen henüz başarıya ulaşılmadığını görüyoruz. Hastalık kaynaklı üretim aksaklıklarının et ve süt arzına, dolayısıyla tüketici fiyatlarına olumsuz yansıması olasılığı endişe verici. Şap salgınıyla mücadelede ulusal çapta aşı ve eylem planımızı aksatmadan yerine getirmeliyiz” dedi.