Hayalimizde bir ülke yaratalım

Çok iyi niyetle, ABD’nin ve dünyanın şu anda içinde bulunduğu krizi anlamaya çalışıyorum. Tüm dünya da bunu anlamaya çalışıyor. Trump’ı ve dünyasını anlamıyorum, tıpkı Biden’ı anlayamadığım gibi. İkisi de benim bildiğim ABD’yi temsil etmiyor. Diyeceğim ama diyemiyorum çünkü peş peşe bir Demokrat, bir Cumhuriyetçi başkan geldi. Belki de dünyanın tam dibe vurması, insan denen varlığın gözünün korkması için gerekiyor? Ne Doğu felsefesinde ne de Batı felsefesinde yeri olan iki kişi. Şu anki sistemin yerini belki de triumvirat, yani üçlü yönetim mi alacak? Biz insanlar çok geç olmaz ise karar vereceğiz.   Türkiye’deki parlamenter “kıyak” emeklilikleri ve sağlık sigortalarının vicdanda yeri var mı? Hele hele ömür boyu trafik cezası muafiyetinin? Ayıp, yazık, günah gibi kavramlar ne oldu?   Elon Musk, ABD yardımlarını kesmiş. Para israfını önlemek ve ABD bütçesini dengelemek için. USAID’in geçen yılki bütçesi ise 40 milyar USD. Ancak iki istisna yapmış: Biri İsrail, diğeri Mısır.   ABD’de durum karışık. Pekâlâ, yapay zekaya sorayım dedim, USAID nedir, ne kadar bütçesi vardır ve kime ne kadar yardım yapar? Çıkan sonuçları paylaşıyorum: İsrail’e yapılan “yardım” tüm ABD yardımının %20 ila %25’i arasında! Mısır’a yapılan “yardım” ise onun yarısı kadar, yani %10 ila %12 arasında! Diğer ülkelere yapılan yardımlarda ise Ukrayna, toplamın %36,6’sı ile başı çekiyor. ABD’li kaynaklar, Ukrayna’nın kokuşmuş olduğunu söylüyor. Zelenski, “Bana yollanan paranın çoğu ABD’de kaldı” diyor. Biden, bakımevine veya evindeki bakım odasına geçmeden Başkanlığının son günlerinde oğlu Hunter Biden için Ukrayna davalarını da kapsayan geniş bir af çıkartmadı mı? Eh, İsrail ve Mısır’dan sonra, Bangladeş, Etiyopya, Sudan, Ürdün, Kongo gibi ülkeler geliyor. Bu ülkelere yapılan yardımlar ise durduruldu.   Kendi yaşamımda gördüğümü de aktarayım. Hayalimizde bir ülke yaratalım, ismini de Banglacongetyopya (BCE) koyalım. Bu BCE’ye diyelim ki yüz milyon dolara bir baraj ya da sağlık tesisi kurulacak. Bu yatırım yapılırken, hayali olarak rakamlar üreteyim. İki ana harcama kalemi var. Biri, tesis yapılırken ve devredilene kadar yerel mühendislerden, sosyal bilimcilerden, hekimlerden faydalanmak, ki bu yaklaşık %5 bir harcama gerektirir. Ya da yardımı yapan ülkede, bunun dört-beş katı paralar harcanarak insan çalıştırmak. Doğal olarak yardımı yapan ülkeden personel tercih edilir. Sonra bir de makine-teçhizat kalemi var; bu da doğal olarak yardımı yapan ülkeden temin edilir. Tabii bir de tanıtım masrafları var: uçakla politikacıların, yakınlarının, basın mensuplarının, vb. yardım yapılan ülkeye götürülüp orada ağırlanması gibi kalemler.   Bilmem, anlatabildim mi bu yardım işini? Yahu, ben doğa bilimleri ile uğraşarak bir hayat geçirdim, şimdi mi anlıyorum hanyayı Konya’yı? Bilemedim. Ne olursa olsun ya İsrail’in elinden atom bombası bu barış sürecinde elinden alınacak, ya da civar ülkeler atom bombası edinecekler.