Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) üye şirketleri arasından, “Üretimden satışlar” kriterine göre belirlenen 100 büyük firmayı açıkladı. STAR Rafineri, TÜPRAŞ ve PETKİM ilk üçte yer aldı. EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, yaptığı konuşmada, ekonomik gelişmeleri değerlendirdi. Sanayicilerin motivasyonunu kaybetme noktasında olduğunu kaydeden Yorgancılar, “İMKB’yi incelerseniz, ilk 3 aylık sonuçlarda, ilk 100'deki birçok firmanın zarar ettiğini göreceksiniz. Bütün firmaların rasyolarına bakın. İlk 100'deki firmaların büyük bir çoğunluğu, yüzde 70-80'i zarar etti.” dedi. Yorgancılar, ortak akılla hazırlanmış, üretimi baz alan yeni bir ekonomik programa ihtiyaç olduğunu dile getirdi.
Yorgancılar, sanayicilerin motivasyonunu, dinamik üretkenliklerini kaybetme noktasında olduklarını belirterek, 2024 yılının sanayici için “Kayıp yıl” olduğunu, 2025’in de kayıp yıl olmaması için üretim ve ihracat odaklı yeni bir ekonomik programın hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti.
Küresel ekonomide büyümenin yavaş seyretmesi, Türkiye'nin geleneksel pazarlarındaki durgunluk, reel olarak değerlenen TL'nin de etkisiyle Türk ihracatının olumsuz etkilendiğini aktaran Yorgancılar, 2024 yılının ihracatçılarımızın içeride mevzuat bariyerlerine ve kur baskısına takıldığı, dışarıda ise vize almada sorunlar yaşadığı bir yıl olduğuna değindi.
Dezenflasyonist sürece yönelik parasal sıkılaşma politikalarına odaklanılmasının, ekonominin yavaşlaması, özellikle sanayi üretim endeksi ve PMI verilerine son yılların en zayıf performansı olarak yansıdığını da rakamlara anlatan Yorgancılar, “Yüksek oranlarda artan işgücü ve finansman maliyetleri, yavaşlayan iç ve dış talep sanayi sektörünün 2 boyuttan da baskılanmasına neden olmuştur. Bu baskı karşısında; nakit akışı bozulan, kredi kullanımı zorlaşan sanayicinin, küresel pazarlarda rekabet gücü de zayıflamıştır. Sanayicinin katlandığı ağır tüm maliyetlere ve fedakârlığa karşılık, 2024 yılında enflasyonla mücadelede sınırlı bir başarı elde edilmiştir. Dolayısıyla, 2024 yılı motivasyon açısından da zorlu geçmiştir.” ifadelerini kullandı.
2025 yılının da ayını akıbete uğrayıp kayıp bir yıl olmaması için çözüm önerilerini de dile getiren Yorgancılar, küresel ekonominin; jeopolitik riskler, ekonomik belirsizlikler, Trump politikalarının yaratacağı risklerle belirsizliğin ötesine geçerek öngörülemez bir sürece evrildiğini söyledi. Tüm risklere rağmen; düzenli istihdam sağlamaya, üretmeye, döviz açığını kapatmaya devam eden üreten kesim, yani sanayicilerin motivasyonunu kaybetme noktasında olduğunu da dile getiren Yorgancılar, “Artan maliyetler, Avrupa pazarında düşük fiyat ve iç piyasada yavaşlayan talep karşısında; tamam mı? Devam mı? çıkmazındalar. Müşteri kaybetmemek için zararına satışa razı durumdalar. Dinamik üretkenliklerini kaybetme riski ile karşı karşıyalar. Faiz-kur-enflasyon uğruna adeta feda ediliyorlar. Her sektör, nakit akış sorununu yoğun şekilde hissediyor. O nedenle, sürdürülebilir büyüme için sanayileşmeyi yeniden ekonominin hem çekici, hem itici gücü haline getirmekten başka çaremiz kalmamıştır. Böylesi zor koşullarda; İçeride reel sektörün rekabet gücünü destekleyen, üretimi caydıran değil cazip kılan, mevduatı değil yatırımı teşvik eden, 2025'in de kayıp yıl olmaması için sanayi ve tarımı odağına alan üretim bazlı, yeni bir ekonomik programın ortak akılla hazırlanarak uygulamaya konulması şarttır.” diye konuştu.
Faizler yatırım ve büyümenin önünde engel
Avrupa Birliği ülkelerinde artık büyük bir talebin olmadığını, Rusya pazarının kapandığını, ABD pazarına da seçimlerden dolayı erişimin zorlaştığını hatırlatan Yorgancılar, Almanya, İtalya gibi büyük ekonomilerde de tüketici harcamalarında ciddi düşüş olduğuna dikkat çekti. Avrupa’da yaşanan talep daralmasının, Türkiye ihracatının yüzde 45-50’sini etkilediğini de aktaran Yorgancılar, sanayi başta olmak üzere yeniden büyümenin ancak faizlerin düşmesi ile gerçekleşebileceğine dikkat çekti. Sadece kredi faizlerinin değil mevduat faizlerinin de yatırımın önünde engel teşkil ettiğine özellikle vurgu yapan Yorgancılar, “Bugün hiçbir iş yapmadan bankaya para koyduğunuzda yüzde 42-43 net kazanç sağlayabiliyorsunuz. Kredi çekmek istediğinizde ise faiz oranı yüzde 55’in altına düşmüyor. Faizlerin düşmesi için de önce enflasyonun düşmesi gerekiyor.” diye konuştu.
Zararına ihracat yapılıyor
Çoğu sanayicinin bugün pazarı kaybetmemek ve sadece sistemde kalabilmek için maliyetinin altında ihracat yaptığına da dikkat çeken Yorgancılar, “Çünkü neden? Bir pazardan çıktığınızda, tekrar o pazara girebilmek için harcayacağınız para çok daha fazla oluyor. Yani bir markadan çıktınız, dışarıda bir markayla iş yaptığınız sürece o marka size ‘Fiyatların tutmuyor, malları almıyorum’ dediği anda tabii ki çıkabilirsiniz. Ama oradaki alıcı ne yapıyor? Kendisine yeni bir tedarikçi buluyor. Ve o yeni tedarikçiyle yaptığı anlaşmalar en az 2-3 yıllık anlaşmalar olduğu için, yarın burada işler olumlu hale geldiğinde o pazara tekrar girmek istediğinizde, sizden 'Önceden 1 euro’ya sattığınız malı sıfır yetmiş, sıfır seksenden almak istiyor. O açıdan sanayici bugün belki para kazanmıyor. Özellikle tekstil ve otomotiv sektöründe bu konuda çok fazla şikâyet var. Bu sadece bizde değil, dünyadaki tüm ülkelerde yaşanıyor.” dedi.
Zirve petrol ürünlerinde
EBSO’nun üyeleri arasında üretimden satışlar kriterine göre belirlenen 100 büyük firmada Petrol ve petrol ürünleri üreticileri listenin başını çekti. Açıklanan listede ilk 10 firma şu şekilde;
STAR Rafineri, TÜPRAŞ, PETKİM, İzmir Demir Çelik Sanayi, Philip Morris Tütün, JTI Tütün Ürünleri Abalıoğlu Yağ, Abalıoğlu Lezita, Kardemir Çelik Sanayi ve RAVAGO Petrokimya.
Ege’nin büyükleri açıklandı
21 Mayıs 2025, 21:59
EBSO üretimden satışlar kriterine göre en büyük 100 firmayı kamuoyuna açıkladı.
Paylaş:
