Deprem ve Afrika’da yeni deniz

6 Şubat’ta büyük depremin 3. yılı dolacak. Neler yapıldı? Muhalefet ne yaptı? İktidar ne yaptı? Belki en çok merak ettiğim şeylerden biri basın ne kadar yoğun bu olayı takip ediyor? Google’da arayın, ben baktım Hatay’ın yeni şehir planını merak ettim ve bulamadım. Haberler neredeyse artık yıldönümünden yıldönümüne. Eh, haftaya yıldönümünde tekrar yeni haberler gelir. Kaç kişinin öldüğünü bile çok net bilmiyoruz. 50 binden, 300 bine kadar rakamlardan bahsediliyor.  Bilim insanları bu rakamları netleştirse örneğin savaşlardaki kayıplar ile mukayese daha kolaylaşır ve uluslararası yardım fonlarından yardım almak da. Aklımda sanki daha fazla kaybımız oldu diyen bilim insanlarına devlet tarafından “susma izni” verildi gibi bir haber kalmış.  Üniversitede titrlerini kullanacaklarına televizyonlarda kullanan prof. dr. ve bunlara çanak tutan yayıncı vatandaşlarıma da bir not:  Depremde savaşta ölü sayımı nasıl yapılır diye tonla bilimsel makale var. Biraz sahaya çıkın. Basit bir dron ile yarı kantitatif olarak mezar sayıları çalışması yapılarak her il için bir ölen sayı çıkarılabilir. “Bilim” ile her ay maaş alanlara bir de Qafanicullan metodunu öneriyorum. Okuyunca fark ederler. Lancet dergisinde Gazze ile ilgili çok ayağı yere basan makaleler çıktı.  Zahmet olmazsa okuyun sonra biraz saha çalışması.  Yardım isteyen olursa emre amadeyim. Tapu ve nüfus dairelerinde de kayıp oranını objektive edecek bilimsel çalışma yapılabilir. 3 yıldır toplama kampı gibi konteynerde yaşayanlar var. Elektrik ve barınma bedava. Bu insanları topluma kazandırmak için belki daha fazla çaba gerek?  Şehirde kirasını, elektrik faturasını ödemekte zorlanan depremzedeler de var. Şeffaf olunması her açıdan faydalı ve gelişmişlik göstergesi.  Emekli olan veya asgari ücret ile çalışan yeni yapılacak evlerin maliyetini bir nesilde ödeyemez. Ödeme planları gerekli. Malını mülkünü depremde kaybeden ve sonra yıkılan evinde yeni yaptırdığı mutfak için aylarca kredi kartı borcunu ödeyen depremzedeler tanıdım. Bu yöreler için kalkınma planı ve proje gerek. Gerçek nüfus ve ölüm sayıları da gerçekçi projelerin bir parçası olur ancak. Bu arada biz garip dünya insanları savaşlar, yapay zeka, ekonomik durum falan kendi derdimizde yaşarken, Afrika ikiye bölünüyor. Doğu Afrika’da yeni bir deniz yatağı oluşuyor. Namibya ve Somali tektonikleri arasında. 2005 yılında bir haftada 130 deprem ile başlamış bu bölünme. Yeni volkanlar ve deniz seviyesinin altında lava gölleri ve yeni bir deniz tabanı oluşması. Şu an bile günde birkaç santimetre devam ediyor bu bölünme. Ne kadar fani havada uçuşan bir tüy gibi geçici bir dünyada yaşıyoruz! Malum 250-300 milyon yıl önce Pangea kıtası bölünmüş ve ortaya Afrika ve Güney Amerika kıtaları ortaya çıkmıştı. Haritada bölünme çizgisi net gözüküyor, bir dev yapboz parçasında olduğu gibi.