Her afetten, özellikle de depremlerden sonra kamuoyu çalkalanıyor. Bütün yayın ortamlarını bir telaş kaplıyor. İlgili olsun olmasın çeşitli dallardan profesörlerin açıklamaları halkı iyice şaşkına çeviriyor. Bu telaş depremin artçıları dinene dek sürüyor. Sonra yine bir sessizlik egemen oluyor. Ta ki gelecek sarsıntıya dek.
Halktaki bu şaşkınlığın, telaşın birçok nedeni var; ama en başta geleni bilgisizlik, ne yapacağını bilememek, başka bir deyişle eğitimsizlik, örgütsüzlük… Kısacası afetlere hazırlıksız yakalanmak insanlarda eğitim düzeyleri ne olursa olsun davranış bozukluklarına yol açıyor.
İşte bu karmaşaya karşı, uzun yıllar afetlere hazırlıkta uzmanlaşmış bir isim olan değerli dostumuz Dr. Ülkümen Rodoplu “Afet ve Kriz Yönetimi Rehberi” olarak KAOS ve KURTULUŞ çalışmasını yayınladı. Kitap Ceres yayınlarından çıktı. Rodoplu’nun çok uzun bir özgeçmişi var. Özetlemeye çalışması bile zor: Genel Başkanlığını 6 yıl sürdürdüğü “Türkiye Acil Tıp Derneği”nin kurucu üyesi. Dahası 2010 yılında kurulan “Herkes İçin Acil Sağlık Derneği”nin kurucusu ve Genel Başkanı. Uluslararası alanda da etkin: “Avrupa Acil Tıp Derneği” ve “Avrupa Afet Tıbbı Birliği” gibi kuruluşlarda da yönetim kademelerinde yer aldı. Bu çalışmaları yalnızca kapalı kapılar arkasında değil bizzat hayatın içinde uygulayarak, çeşitli ortamlarda insanlara uygulatarak (sokaklar da bile) öğretmeye çabalayan bir doktor Ülkümen Rodoplu.
“Kaos ve Kurtuluş” kitabı 7 Bölümden oluşuyor: 1- Kriz Yönetimi, 2- Olağanüstü Hâllerin Yönetimi, 3- Önceliklendirme, 4- Doğru İletişim, 5- Neden Olmasın, 6- Kendinize İyi Bakın, 7- Güçlü Olan Kazanır. Başlıklarını sıraladığım konuların kişisel deneyimlere dayanması, elle tutulur, somut değerlendirmelerle sunulması kitaba kolay okunur bir nitelik kazandırıyor. Yazarın şu saptaması çok önemli: “Depreme hazırlık için en önemli adım toplumsal duyarlılıktır. Depremin bir doğa olayı olduğunu kabul ederek, bununla baş edebilmek için, bilime ve bilimsel gerçeklere inanmak zorundayız. Deprem ve diğer afetlerle yaşamak zorundaysak bu konunun okullarımızda ders olarak ele alınması gereklidir.”
Bana göre yalnızca okullarda değil, muhtarlıklar aracılığıyla mahallelerde, televizyon, sosyal medya gibi değişik yayın ortamlarında, bu eğitim düzenli olarak verilmeli. Tıpkı diğer kamusal yayınlar gibi…
Dr. Rodoplu’nun üzerinde önemle durduğu 2 konu var: Afet sonrası güvenliğin sağlanması ve çok sayıda yaralanma sonrası yaşam kurtarıcı seçim yapılması, başka bir deyişle “tiraj”. “Ayıklamak, seçmek anlamına gelen bu uygulama afetlerin belki de en acımasız konusudur. Daha çok insanı kurtarmak için acımasız olmak zorundayız. Tüm bunları yapabilmemiz için olmazsa olmaz güvenliktir. Alan güvenli değilse tiraj yapamayız.”
Bence bu konuda da halkı uyarmak, eğitmek çok önemli. Bu konuya eğitimlerde özellikle dikkat çekildiğini pek anımsamıyorum.
Bu gibi canlı anlatımları kitabın diğer bölümlerinde de bulmak mümkün. En iyisi kitabı alıp okumak. Ayrıca Ülkümen Rodoplu’nun 2010 yılında ‘Yakın Kitapevi’nden çıkan‘İLKYARDIM - Herkes İçin Resimli İlkyardım Kitabı’nı da elde etmek yararlı olacaktır.
Bu hafta başında İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesinin İzmir Büyükşehir Belediyesiyle birlikte düzenlediği ‘Afet Engellilik ve Erişilebilirlik’ toplantısı da özellikle engelliler, çocuklar, yaşlılar gibi nüfusun en kırılgan topluluklarının afet anında ve sonrasında durumlarının ele alındığı, özellikle kent yaşamında karşılaştıkları zorlukları, engelleri ele alan bir çalıştay oldu. Toplantıya Afet ve Acil Durum, AFAD İzmir İl Müdürü Nazif Ekinci ve İzBB Genel Sekreter Yardımcısı Prof. Dr. Pınar Okyay’ın katılarak açılış konuşmalarını yapmasını çok anlamlı buldum. Çeşitli kategorilerdeki engelli ve yaşlı nüfusunun yakınlarıyla birlikte 20 milyonu aştığı ülkemizde benzeri toplantıların, eğitimlerin ve tatbikatların önümüzdeki yıllarda da sürmesini diler, böyle bir toplantıyı düzenleyenleri kutlarım.
Afet ve kriz yönetimi
30 Mayıs 2025, 21:26
Afet ve kriz yönetimi
Paylaş:
