New York uzun zamandır belediye başkanının yolsuzluk skandalıyla çalkalanırken işin ucunun Türklere dokunuyor olması Türk basınının gözünden kaçmış olsa gerek. Keza, aylardır süren soruşturmayla ilgili Türk basınında gözüme çarpan bir haber olmadığından, olayı detaylı bir şekilde ilk aktaran olmanın heyecanını da yaşamıyor değilim.
Aylar önce gazetelere düşen yolsuzluk iddiaları, NY eyaleti belediye başkanı Eric Adams’ın Türklerden kampanyasını desteklemek için para aldığı yönündeydi. Bugünlerde ise FBI’ın yürüttüğü soruşturmaya Adams’ın sağ kolu olarak bilinen Azeri Rana Abbasova’nın da saf değiştirerek dahil olmuş olmasıyla ilgileri yeniden üzerine topladı.
Konuyla ilgili bilgisi olan üç kişiye göre, Belediye Başkanı Eric Adams’ın uzun süredir Türk toplumuyla irtibatını sağlayan yardımcısı ona karşı döndü ve Adams’a yönelik yolsuzluk soruşturmasında ve onun 2021 kampanyasında olanlara ilişkin FBI ile işbirliğine girdi. Abbasova’nın işbirliği, kısmen Adams’ın kampanyasının Türk hükümetiyle “yasadışı yabancı bağışları kampanya kasasına aktarmak için komplo kurup kurmadığına” ve “Adams’ın kampanya kasasına aktarılıp aktarılmadığına” odaklanan geniş çaplı yolsuzluk soruşturmasında önemli bir gelişmeyi temsil edebilir.
Belediye Başkanının Uluslararası İlişkiler Ofisi protokol müdürü Abbasova’nın federal yetkililere hangi bilgileri aktardığı halen belli değil. Ancak e-postalar göre Adams’ın Türk hükümet yetkilileri ve iş adamlarıyla olan bazı ilişkilerine dahil olmuş veya bu ilişkilerden bilgisi olduğunu gösteriyormuş.
Kayıtlara göre Abbasova aynı zamanda New York’ta ve yurt dışında Türk toplumunun üyeleriyle etkinliklerin ve toplantıların koordine edilmesine yardımcı olmuş ve Adams’ın seyahatlerinin bir kısmını ayarlayarak Türkiye’ye yaptığı iki resmi gezide kendisine eşlik etmiş.
Aslen Azerbaycanlı olan 41 yaşındaki Abbasova, belediye başkanı olmadan önce yaklaşık dört yıl boyunca Brooklyn ilçe başkanlığı ofisinde Adams’ın yanında çalışmış. FBI ekibiyle konuşmaya başlayan FBI’ın tutuklanmasından sonraki haftalarda yolsuzluk soruşturmasını yürüten ajanlar ve federal savcılar. 2 Kasım’da evinde arama yapıldı. Aynı gün ajanlar, belediye başkanının bağış toplama sorumlusunun ve eski bir Türk Hava Yolları yöneticisinin evlerinde de arama yaptı.
Belediye başkanı ve soruşturma kapsamında incelenen diğerleri gibi, Abbasova da resmi olarak görevi kötüye kullanmakla suçlanmadı. Hoşgörü karşılığında federal savcılarla resmi bir işbirliği anlaşması imzalayıp imzalamadığı veya iddia edilen yabancı bağış planıyla bağlantılı herhangi bir suçu kabul edip etmeyeceği belli değil. Ancak federal yetkililere araştırdıkları konular hakkında bilgi sağlıyor.
Avukatı Rachel Maimin, ABD savcılığı ve FBI’ın sözcüleri gibi Pazartesi günü yorum yapmaktan kaçındı. Adams’ı temsil eden avukatlardan Brendan R. McGuire, yaptığı açıklamada Abbasova’nın işbirliğinin “yeni veya anlamlı bir gelişme olmadığını” söyledi. Adams yönetimindeki yetkililerin daha önce federal savcılarla Abbasova’nın evinin aranmasının ardından gerçekleştirdiği uygunsuz eylemler olarak tanımladıkları eylemler hakkında bilgi paylaştığını belirtti. Açıklamada, “Anladığımıza göre Abbasova, uygunsuz davranışının yönetim tarafından Kasım ayında bildirilmesinden bu yana müfettişlerle görüşüyor” dedi.
Konuyla ilgili bilgisi olan kişiler, eylemlerinin bir şekilde başka bir yardımcıyla iletişim hakkında konuşmayı içerdiğini söyledi. Soruşturma kamuoyuna açıklandığından beri Adams, yanlış bir şey yaptığını reddetti ve çalışanlarına her zaman yasalara uymalarını söylediğini söyledi.
FBI ajanları, Abbasova ve diğerlerinin evlerini aradıktan dört gün sonra. Greenwich Village’daki New York Üniversitesi’ndeki bir olaydan sonra olay yerine gelen Belediye Başkanını sorguya aldı. Güvenlik ekibinden kenara çekilmesini istediler, onunla birlikte arabasına bindiler, ona mahkeme onaylı tutuklama emri çıkardılar ve elektronik cihazlarına el koydular. Federal ajanlar ve savcılar o zamandan bu yana çok az kamuya açık harekette bulundu.
Belediye başkanının bağış toplayan baş sorumlusu Brianna Suggs’un Brooklyn’deki evinin aranması emri, FBI’ın işlediği olası suçlardan en azından bazılarını detaylandırıyordu. ABD’nin New York Güney Bölgesi Savcılığı’ndan ajanlar ve savcılar, yolsuzluk soruşturması kapsamında soruşturma yürütüyordu.
Elektronik dolandırıcılık ve elektronik dolandırıcılık komplosu, federal fon hırsızlığı ve federal fonları çalmaya yönelik komplonun yanı sıra yabancı uyrukluların kampanya katkıları ve bu tür katkıları yapmak için komplo kurma gibi potansiyel suçlamaları destekleyecek kanıtlar aradıklarını söyledi.
Federal yetkililer aynı zamanda, Türk Hava Yolları yöneticisinin Abbasova ile koordineli olarak, Adams’ın övdüğü bir şirket olan Türk Hava Yolları’nda atamalar yapılmasına yardım ettiğini gösteren kanıtlar da öne sürmüş ve hatta hükümet yanlısı bir Türk yayınına 2017’de THY için “benim uçma yöntemim” demiştir.
2018 yılında tam zamanlı olarak işe alınmadan önce Adams’a ilçe başkanlığı ofisinde gönüllü olarak hizmet veren Abbasova, New Jersey’deki evinin aranmasından sonraki günlerde protokol müdürü görevinden uzaklaştırıldı. Belediye başkanının ekibi The New York Post’a, McGuire’ın bahsettiği uygunsuz eylemlerin gün yüzüne çıkmasıyla onu proaktif olarak izne çıkardıklarını açıkladı.
Suggs’ın evinde arama yapan ajanlar, Abbasova ve belediye başkanının geçiş ekibinde görev yapan eski Türk Hava Yolları yöneticisi Cenk Öcal’ın New Jersey’deki evlerine de baskın düzenledi. New York Times bu aramaları iki hafta sonra bildirdi. Öcal defalarca yorum yapmayı reddetti.
Suggs’ın evinden ajanlar, elektronik cihazlar ve “Eric Adams” etiketli bir dosyayla dışarı çıktı. O gün Adams, New York şehrinin varoluşsal kaygısı olarak nitelendirdiği göçmen krizi hakkında Washington’daki federal yetkililerle görüşmeyi planlıyordu. Ancak baskını öğrendiğinde genel programını iptal edip evine döndü. Ofisi o sırada yalnızca “bir meseleyle ilgilenmek” istediğini söyledi.
The Times, Abbasova’nın evine yapılan baskını haber yaptığında, Adams’ın sözcüsü onun “kıdemsiz personel” olduğunu öne sürdü. Ama o ve Adams’ın uzun süredir devam eden profesyonel bir ilişkisi vardı. Bir sözleşmeli okulun yönetim kurulunda görev yapmak üzere yaptığı başvuruya göre Abbasova, Amerika Birleşik Devletleri’ne taşınmadan önce Azerbaycan ve Türkiye’de tıp ve diş hekimliği eğitimi almış, burada tıp eğitimine devam etmiş ve devlet hizmetine girmiştir.
Başvuruda “Rana Abbasova, birçok etnik ve göçmen toplulukla ilişkiler kuran gururlu bir Azerbaycanlı Amerikalıdır” denildi. Adams’ın ilçe başkanı olarak ilk döneminde Abbasova, Brooklyn’deki küçük Türk ve Azeri topluluklarıyla bağlantılar kurmasına yardımcı oldu. Kendisine Borough Hall’da bir ofis verildi.
2015 yılında, Türk konsolosluğu ve küresel turizmi genişletmeyi hedeflediğini söyleyen Dünya Turizm Forumu Enstitüsü tarafından ödenen bir gezi kapsamında Adams’la birlikte Türkiye’ye gitti. Şehir kayıtlarına göre Abbasova, 2018 yılında Adams’ın ücretli personeline “topluluk koordinatörü” olarak katıldı ve yılda 50.000 dolar kazandı. Adams’ın Brooklyn’deki halefi Antonio Reynoso’ya verilen listeye göre, 2021 yılına gelindiğinde unvanı “uyum birimi asistanı” haline gelmişti.
Belediye Binası biyografisine göre, bu görevde “Uluslararası ilişkilerden ve Orta Doğu ve Orta Asya ülkeleri, Müslüman ve Rusça konuşan topluluklar ve kar amacı gütmeyen kuruluşlar da dahil olmak üzere ilçe başkanı ile paydaşlar arasındaki ilişkilerin sürdürülmesinden sorumluydu.” Adams 2022’de belediye başkanı olduğunda, Abbasova Belediye binasına taşındı ve Adams’ın “uluslararası ilişkilerden sorumlu protokol direktörü” olarak çalıştı ve bu pozisyonda “belediye başkanına ve diğerlerine” diplomatik protokol ve görgü kuralları konularında tavsiyelerde bulunarak yardımcı oldu. İzne çıkarıldığında yılda yaklaşık 80.000 dolar kazanıyordu.
Demografik veri firması Social Explorer’a göre Brooklyn’deki Türk topluluğu çok büyük değil. 2022 yılı itibarıyla 4.625 Türkiye doğumlu Brooklynli bulunmakta olup bu rakamla onları ilçenin 38. en büyük yabancı doğumlu New Yorklu grubu haline getiriyor.
Reynoso’nun bir sözcüsü geçen yıl The Times’a yaptığı açıklamada, Abbasova’nın Brooklyn’de üstlendiği görevin artık mevcut olmadığını söyledi. The Times’ın haberine göre Abbasova, ilçe başkanlığı sırasında Türk Hava Yolları’nın New York’taki eski müdürü Öcal ile birlikte çalışıyordu. Öcal’ın Adams’la ilişkisi vardı ve onun belediye başkanlığı geçiş ekibindeki yüzlerce kişiden biriydi.
Adams’ın ilçe başkanı olduğu dönemde Türk konsolosluk yetkilileri ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümetiyle yakın bağları olan ABD’li kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Türken Vakfı’nın yönetim kurulu üyeleriyle birlikte Öcal’in katıldığı bir akşam yemeğinin düzenlenmesine yardımcı oldu.
Ayrıca Adams’ın, Türk Hava Yolları’nın Manhattan’daki Metropolitan Club’da düzenlediği 2019 galasında kısa bir konuşma yapmasının ayarlanmasında da rol aldı. Abbasova ayrıca 2015 yılında, New York’ta faaliyet göstermek üzere başvuran ve Adams’la 2015 yılında tanışan Türk girişimci ve hayırsever Enver Yücel’in desteklediği, sözleşmeli okul Mentora International’a yönetim kurulu üyesi olarak önerildi. New York Eyaleti Mentora’nın başvurusunu reddetti ve sözleşmeli okul açılmadı.
Federal müfettişler, Suggs’un evini aramak için aldıkları arama emrinde, Yücel’in kurduğu, Washington D.C.’de kar amacı gütmeyen bir kolej ve yüksek lisans okulu olan Bay Atlantic Üniversitesi ile ilişkili kişilerden kampanya katkılarıyla ilgili kayıtları aradılar.
Adams’ın belediye başkanlığı kampanyası, Manhattan’daki yeni Türk konsolosluk binasının açılışından bir hafta sonra, 27 Eylül 2021’de Bay Atlantic Üniversitesi’nin beş çalışanından toplam 10.000 ABD doları tutarında katkı aldı ve ertesi ay bağışları iade etti. Adams’ın Kasım ayındaki belediye başkanlığı seçimini kazanmasının ardından Yücel, birlikte çekilmiş bir fotoğrafını Instagram’da yayınladı.
Altyazıda, “Sevgili arkadaşım Eric Adams’ı New York City’nin yeni belediye başkanı olarak yeni rolünden dolayı içtenlikle tebrik etmek isterim” yazıyordu. NY gündeminden düşmeyen bu haber ile ilgili gelişmeleri yazacağım. Keza Türkiye’yle olan ilişkileri Adams’ın kariyerine mal olacak gibi gözüküyor. Beraber takipte olacağız.