Türkiye’nin Salı günü Gazze’de ateşkes sağlanana kadar İsrail’e ihracatı kısıtlayacağını açıklaması, uzun süredir çalkantılı giden Türk-İsrail ilişkisini olumsuz etkiledi.
New York Times, Recep Tayyip Erdoğan’ı, “Hamas’ı savunmak’’ ile itham ederken ve Erdoğan’ın “Gazze’deki savaş nedeniyle İsrail’i kasten sivillere saldırmakla suçlaması’’na parmak bastı. Erdoğan’ı İsrail’i suçlamak ve Hamas’ı savunmakla eleştiren gazeteye diğer benzer basınlar da eşlik etti. NY Times ayrıca Türk hükümetinin Salı gününe kadar İsrail’e karşı somut ekonomik önlemler alma konusunda yetersiz kaldığı vurgusunu yaptı.
Ticaret Bakanlığı, İsrail’in Türk hükümetinin Gazze’ye havadan insani yardım gönderme talebini reddetmesinin ardından, alüminyum, çelik ürünleri, çimento ve jet yakıtı da dahil olmak üzere düzinelerce ihracatı kapsayan kısıtlamalar getirdiğini söylemişti.
Bakanlık, yaptığı açıklamada, “Bu karar, İsrail Gazze’de ateşkes ilan edene ve Gazze Şeridi’ne yeterli miktarda kesintisiz yardım akışına izin verene kadar yürürlükte kalacak” dedi.
İsrail dışişleri bakanı yaptığı açıklamada, “İsrail şiddete ve şantaja boyun eğmeyecek, ticaret anlaşmalarının tek taraflı ihlalini göz ardı etmeyecek ve Türkiye’ye karşı Türk ekonomisine zarar verecek paralel tedbirler alacaktır” vurgusu yaptı.
Resmi verilere göre Türkiye’nin İsrail’e ihracatı 2023’te 5,4 milyar dolar, yani toplam ihracatının yüzde 2,1’i seviyesinde gerçekleşmişti.
Türkiye-İsrail ilişkileri her ne kadar 2008’den itibaren çalkantılı olsa da, 2015 diplomasi konulmaları ve 2022’de İsrail cumhurbaşkanının Ankara’da karşılanmasıyla ikili ilişkilerin düzelmesine umutlu bakılıyordu.
CNN’in haberine göre 7 Ekim ve sonrasında toplantıları için Türkiye Hamas üyelerine sık sık ev sahipliği yapmıştı.
Bu esnada elbet Hamas’ı desteklemeyen İsrail yanlısı ülkelerinde bile Gazze’de artan ölü sayısı ve yaşanmakta olan insani krizle savaşın nasıl yürütüldüğüne ilişkin eleştirilerinin artmasına yol açtı.
Biden geçen hafta, ABD’nin gelecekte İsrail’e vereceği desteği, İsrail’in sivil kayıplar ve insani krizle ilgili endişelerini nasıl gidereceğine bağlamakla tehdit etmişti. Bu hafta, Fransa dışişleri bakanı İsrail’e yaptırımların uygulanmasının İsrail’e Gazze’ye insani koridorlar açması konusunda daha fazla baskı yapmanın bir yolu olabileceğini açıkladı.
Bu arada İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz Salı günü yaptığı açıklamada, Erdoğan’ın “Hamas’a verdiği destek uğruna bir kez daha Türkiye halkının ekonomik çıkarlarını feda ettiğini” söyledi.
Katz, İsrail dışişleri bakanlığına, İsrail’in tepki olarak yasaklayacağı Türk ürünlerinin “kapsamlı bir listesini” hazırlaması talimatını verdiğini söyledi. İsrail ayrıca ABD ve diğer müttefiklerinden “Türkiye’deki yatırımları durdurmalarını ve Türkiye’den ürün ithalatını engellemelerini” talebinde ve ABD Kongresi’ne “buna göre yaptırımlar uygulanması” çağrısında bulunacağını açıkladı.
Katz, “İsrail şiddete ve şantaja boyun eğmeyecek ve ticaret anlaşmalarının tek taraflı ihlaline sessiz kalmayacaktır” dedi.
Bu kararın faturası dileriz Türkiye ekonomisine ve dolaylı yoldan Türk halkına kesilmez…