Türk Dil Kurumu’na göre Şeref; “başkasının, birine gösterdiği saygının dayandığı kişisel değer, onur” olarak; Hakaret ise “küçültücü söz veya davranış” şeklinde tanımlanmaktadır.
Bu kavramların suç boyutunun ele alındığı, Şerefe Karşı Suçlar ise, Türk Ceza Kanunu’nda ise 125-131. Maddeleri arasında düzenlenmiştir. Kanuna göre hakaret suçu; bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Belirtmek gerekir ki; hakaretin kişinin gıyabında vuku bulması durumunda, hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
Ayrıca, hakaret fiilinin, mağduru muhatap alacak şekilde; sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde de yine aynı şekilde cezaya hükmolunur. Bununla birlikte; hakaret suçunun, (i)Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı, (ii) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı, (iii) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle işlenmesi halinde, cezanın alt sınırının bir yıldan az olamayacağı Türk Ceza Kanunu kapsamında düzenlenmiştir.
Belirtmek gerekir ki; Türk Ceza Kanunu’na göre, hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılmakta, kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde ise suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılmaktadır.
Önemle vurgulamak gerekir ki; Türk Ceza Kanunu, mağdurun isminin açıkça belirtilmediği veya isnadın üstü kapalı geçiştirildiği halleri de düzenleme altına almaktadır. Buna göre; mağdurun ismi açıkça belirtilmemiş veya üstü kapalı geçiştirilmiş olsa dahi; niteliğinde ve mağdurun şahsına yönelik duraksanmayacak bir durum mevcutsa hem isim belirtilmiş ve hem de hakaret açıklanmış sayılmaktadır.
Hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi durumunda, verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir. Ayrıca, hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
Kanun ayrıca; Kişinin Hatırasına Hakaret başlığı altında, bir kimsenin öldükten sonra hatırasına en az üç kişiyle ihtilat ederek hakaret eden kişinin, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılacağına ilişkin düzenlemeyi içermektedir.
Türk Ceza Kanunu’na göre; hakaret suçu takibi şikâyete bağlı suçlar arasındadır; hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikayetine bağlıdır. Kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçu ise şikâyete tabi değildir. Kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçunun işlenmesi durumunda cumhuriyet savcılığının resen soruşturma açma yetkisi bulunmaktadır.