NATO Zirvesinden akılda kalanlar

Brüksel’de liderler bir araya gelmeden önce dahi yabancı medyanın gözü Erdoğan’ın üzerindeydi. New York Times, zor durumda kalmış Cumhurbaşkanı’nın çaresizce Batı yatırımlarına ve desteklerine ihtiyaç duyduğunu yazarak Erdoğan’ın duruşunu daha “yumuşak” olarak betimlemişti.

Bugün, Türkiye’de işsizliğin geldiği nokta, kur krizi ve koronavirüsün ekonomiye verdiği zarar göz ardı edilemeyecek seviyelerde. Bu da Türkiye’yi yabancı basının gözünde “yardıma muhtaç” duruma sokuyor. Erdoğan’ın belirli konularda tavrını değiştirmesini çoğu eleştirmen Türkiye’nin kötüye giden ekonomisine yormakta.

Erdoğan, Doğu Akdeniz’de gaz arama faaliyetlerini durdurarak NATO müttefiklerini memnun ederken, Ukrayna’yı Rusya’nın tehdidine karşı desteklerken ve Polonya’ya Türk yapımı insansız hava araçlarını satarak Moskova’yı karşısına almıyor mu? O zaman bu hamleler stratejik bir biçimde Batı sempatisini kazanmayı hedefliyor olamaz mı?

Türkiye’de kötüye giden koşulların yanı sıra Erdoğan’ın Batılı liderlere karşı elini güçlü tutan bir kaç ana başlık halen var. Bunlar: Türkiye’nin NATO’daki varlığı ve gücü, milyonlarca mülteciye ev sahipliği yapıyor olmamız ve Afganistan’daki askeri üstlerimiz.

NY Times, zirveden bir gün önce üstte listelenen nedenlerle beraber Erdoğan’ın otoriter yönetimden vazgeçmeyeceği, S-400 savunma sistemi alışverişini tersine çevirmeyeceğini öngörmüştü.

Nitekim öngörülerin çoğu gerçekleşti. Erdoğan, Biden ile görüşmesinin ardından “S-400 konusunun burada yapılacak bir konuda gündeme gelmemesi mümkün değil. Bizim daha önce düşüncemiz neyse aynısını ifade ettim sayın başkana” dedi.

Biden-Erdoğan görüşmesine ilişkin Reuters’ın yorumu ise “İki lider görüşmeleri pozitif ve verimli olarak niteledi ancak ilişkilerdeki sorunları nasıl aşacaklarına dair ipucu vermedi” oldu.

CNN dahil çoğu basın kuruluşu ikilinin görüşmesini manşetlere Biden ve Erdoğan’ın “çok iyi ve verimli bir görüşme oldu” sözleriyle çıkardı.

Toplantı, Biden’ın ABD’nin bir askeri ittifaka bağlılığını yeniden garanti altına alma sözüyle katıldığı ilk kişisel NATO zirvesi oldu.

Biden, zirve sırasında Rusya ve Çin’e odaklanırken, her iki ülkeden kaynaklanan siber tehditlere vurgu yaptı. Grup tarafından yayınlanan son bir bildiride, Rusya’nın sunduğu “tehdit” ve Pazartesi günkü toplantının ardından Çin’in oluşturduğu “zorluklar”a değinildi.

NATO liderleri, Biden’ın Afganistan’dan asker çekme kararını da büyük ölçüde desteklediler.

Grup, Kabil Uluslararası Havalimanı’nın açık kalması için “geçiş finansmanı” sağlamayı kabul etti ve Türkiye, tesisi korumak için ülkede asker bulundurmayı vaat etti.