Toplum olarak 2023 yılı başından bu yana seçime kilitlendik. 14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği genel seçimleri nedeniyle, dünyada bütün gözler Türkiye’ye çevrildi. Birçok uluslararası kurum ve medya kuruluşu, seçim sürecini büyük bir dikkatle izliyor. Seçimde ve sonrasında yaşanacak olası gelişmelerle ilgili analizler ve değerlendirmeler yapılıyor. Türkiye ile ilgili raporlar ve yorumlar yayınlanıyor.
Türkiye’nin cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri, İngiliz The Economist’ten ABD’li Associated Press’e, Fransız L’Express’ten Alman FAZ’a kadar pek çok uluslararası yayın kuruluşlarının gündemlerinde yer alıyor. Uluslar arası kurum ve kuruluşlar, Türkiye seçimlerini 2023’ün en önemli seçimi olarak nitelendiriyor. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Adayı ve CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu arasında kıran kırana bir mücadele olduğunu yazan basın organları, Türkiye’nin yaşadığı ekonomik kriz ve deprem felaketinin iktidarın koltuğunu sarstığını belirtiyor.
AGİT ve Avrupa Konseyi seçimleri izliyor
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) 14 Mayıs seçimlerini gözlemliyor. İki kuruluştan kısa ve uzun vadeli gözlemciler, seçimleri Türkiye’nin değişik illerinde takip ediyor. Türkiye’nin daveti üzerine gelen, seçim öncesi ve seçim gününe odaklanan gözlemciler, kampanya sürecindeki siyasi iklim, medya özgürlüğü gibi konuları gözlemledi. Bunun yanı sıra seçim günü oyların kullanılması, sandıkların açılması, oyların sayılması ve sonuçların ilan edilmesi gibi seçim güvenliğini ilgilendiren aşamaları gözlemliyorlar.
Rapor açıklanacak
AGİT’e bağlı Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi, Türkiye seçim gözlem sürecini 29 Mart’ta başlatmış, seçim için gözlem heyeti görevlendirmişti. 7 Nisan’da Türkiye genelinde göreve başlayan heyet, seçimlerin ertesi günü ön bulguları ve sonuçları bir basın toplantısında açıklayacak, seçimlerden birkaç ay sonra ise tüm seçim sürecini değerlendiren ve tavsiye içeren nihai rapor yayımlanacak.
AGİT’ten 2 gözlemciye yasak
AGİT’ten, seçimleri gözlemlemek üzere 400 kadar uzman ve 100’den fazla seçilmiş temsilcinin geleceği bildirilmişti. Ankara 14 Mayıs seçimlerini takip etmek için göndereceği İsveçli ve Danimarkalı iki milletvekiline akreditasyon vermeyi reddetti. Danimarkalı parlamenter Soren Sondergaard ile İsveç’ten Kadir Kasırga’ya Türkiye’ye giriş yasağı getirildi.
AKPM’den 33 kişilik ekip
AKPM de seçimleri 33 kişilik bir kadroyla gözlemliyor. Heyete aynı zamanda AKPM “Sosyalistler, Demokratlar ve Yeşiller Grubu”nun (SOC) liderliğini yürüten Alman sosyal demokrat parlamenter Frank Schwabe başkanlık ediyor. AKPM, Hristiyan Demokrat, Liberal, Sol ve Muhafazakâr gruplarından parlamenterlerin de yer aldığı heyette, AKPM Türkiye raportörleri İngiliz parlamenter John Howell ve Avusturyalı parlamenter Stefan Schennach da görev yapıyor. AKPM heyetinde Almanya’dan 7, Fransa’dan 5, Ukrayna’dan 4, İtalya, Birleşik Krallık ve Romanya’dan 3’er, Polonya ve Portekiz’den 2’şer parlamenter bulunuyor.
Ön sonuçlar 15 Mayıs’ta açıklanacak
14 Mayıs’ta oy verme işlemini gözlemleyecek heyet, ön sonuçlarını 15 Mayıs’ta Ankara’da düzenlenecek ortak basın toplantısında açıklayacak. Avrupa Konseyi’nin danışma organı olan AKPM’den bir heyet, seçim öncesi 12-13 Nisan tarihleri arasında Türkiye’yi ziyaret etmişti.
