Aceleyle, hırsla, husumetle yapılan anlaşmalar, zaman zaman masanın ahengini de bozuyor. Masanın düzeltilmesi seçmenlerin elindedir. Zaten bu süreçte tekrar bir araya gelmeleri seçmenlerin eğilimleri sayesindedir. Bu arada önemli olan yine süreçler ve karar alma usulü ve adabıdır. Usule ve adaba riayet etmeyen her şey mahkûm olmaya mecburdur. Son dakika önerileri her zaman tehlikeli olmuştur. 7 cumhurbaşkanı yardımcısı meselesi de bunlardan biridir. Son dakika imtiyazlar tehlikelidir, ölçülüp biçilmeden yapılan iştir. Seçim öncesi torba kanun yapımı gibi bir iştir. Her partiye imtiyaz tanındı; büyükşehir belediye başkanlarına imtiyaz tanındı. O zaman Tunç Soyer’in ne eksiği vardı? Demokrasinin beşiği Ege’den, İzmir’den neden bir temsilci yoktu? Olmadı. Cumhurbaşkanı yardımcılığı konusunu tasvip etmek mümkün değildir.
Bizim sistemimizde daha önceden cumhurbaşkanına vekalet vardı. Cumhurbaşkanı yardımcısı yoktu. Cumhurbaşkanına Meclis başkanı vekalet ederdi. Meclis başkanı ve meclis başkan vekillerinin üzerinde durun. Niye parlamentoya, birbirinize inanmıyor ve güvenmiyorsunuz? Kervan yolda düzülür anlayışını bırakalım. Bu konu halledildi. Yarın başka konular olacak. Baştan böylesine karışık formüllerle işi yönetmek işi bitirmeye çalışmak doğru değil.
Kılıçdaroğlu’nun bu konudaki uzlaştırıcı tutum ve davranışları, fedakarlığı ve nezaketi fevkalade önemli olmuştur ama aksine onu zora sokan tutum ve davranış içinde olanlar da maalesef hak ettiklerini bulacaklar, beklediklerini alamayacaklardır. İşi sarpa saran, ‘Ben buyum’ diyen, kendi nefsini, kendi seçmenini ve partisini düşünen gruplar, partiler aradıklarını bulamayacaklar. Bu sandığa cumhurbaşkanı seçimi bakımından yansıyacak. Bakalım parlamentoya nasıl yansıyacak? Parlamentonun sayısı çok önemli.
Bundan sonraki süreçte cumhurbaşkanı adayına çok önemli iş düşüyor. Bütün milletin istediği tek adamlıktan kurtulmaktır. Kararları ortaklaşa almak, ortaklaşa yürütmek ve denetlemektir. Millet bunları istiyor. Millet bu konuları açıklıkla, şeffaflıkla bilmek öğrenmek, katılmak ve denetlemek istiyor. Bu süreç Türkiye demokrasisine olumlu yansıyacaktır. Kılıçdaroğlu’nun şansı, ibresi iyi görünüyor. Kılıçdaroğlu bu süreci yönetme konusunda bir sınavdan geçmiştir. Yarın öbür gün başka sınavlardan geçecektir. Bu sınavı iyi atlatmıştır ancak karar alma sürecindeki usul ve adaba mecbur kalmasını doğru bulmuyorum.