Deprem acısı ile sarsıldığımız bugünlerde, siyaset dünyamızdan da önemli bir kayıp yaşandı. Eski CHP Genel Başkanı Deniz Baykal vefat etti. Aynı zamanda CHP’nin Antalya milletvekili de olan Baykal, Ankara’da toprağa verildi.
Siyasetle dolu bir yaşam
Değerli bir siyaset insanı ve devlet adamı olan Baykal, siyaset dünyamızın önemli ve simge isimlerindendi. Adı, ülkemizin ve cumhuriyetin kurucu partisi Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile bütünleşmişti. Uzun süre CHP’nin genel başkanlığını yapmıştı.
Ülkemizin ve CHP’nin yakın siyasal tarihini, özellikle de son yarım asrı aşan bölümünü; Deniz Baykal’sız anmak ve anlamak mümkün değildir. Özellikle de 12 Mart döneminin yaşandığı 1970’li yılların başından günümüze kadar uzanan siyaset tarihimizde hep o vardı.
Siyasetin simgelerinden
Deniz Baykal’ın yakın siyaset arkadaşlarından, eski İzmir Milletvekili ve CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol, Baykal’la tanışmasını ve ilk siyaset günlerini şöyle anlatıyor:
“Galiba 1968 yılıydı. Rüzgârlı Sokak’taki CHP Genel Merkezini ziyaretlerimden birinde, Bülent Ecevit, ‘seni bir yere götüreceğim, bekle’ demişti. Sonra beni alıp yakından bildiğim bir binaya Mülkiyeye götürdü. İkinci kata çıktık. Bir odada Prof. Turan Güneş, Prof. Haluk Ülman, Prof. Besim Üstünel ve Doç. Deniz Baykal Ecevit’i bekliyorlardı. Bu kadro kısa süre sonra ‘Mülkiye cuntası’ olarak adlandırılacaktı! Beni hocalarla tanıştırdı Bülent Bey. Profesörleri önceden tanıyordum. Ama doçentle yeni karşılaşıyordum. Deniz Baykal ve bana dönerek ‘Birbirinizi iyi tanıyın’ demişti. ‘İlerde çok birlikteliğiniz olacak!”
Zincirbozan ve Baykal
Deniz Baykal’ın 12 Mart günlerinde başlayan demokrasi mücadelesi, sonraki yıllarda onu siyasetin tam göbeğine CHP Genel Merkezi’ne, TBMM’ne ve bakanlığa kadar taşıyacaktı. 12 Eylül döneminde siyasetten yasaklanan ve Zincirbozan’a kapatılan siyasetçiler arasında Baykal da vardı.
Zincirbozan’daki CHP’liler, 9 Eylül 1983’te;özenli kıyafetlerini giyerek ve bahçedeki Atatürk büstü önünde saygı duruşunda bulunarak, CHP’nin kuruluş yıldönümünü kutlarlar. Durumu öğrenen ve kutlamadan çok etkilenen AP Genel Başkanı Süleyman Demirel, kendi arkadaşlarına da takım elbiselerini giydirerek CHP’lileri kutlar ve onlara şöyle seslenir: ‘…Eğer hapishanede bile siz kapatılmış partinizin kuruluş yıl dönümünü kutluyorsanız, o memlekette demokrasi ebediyen yaşayacaktır, sizi tebrik ederim.’
Yol arkadaşlarının gözünden
Partisinin eski genel başkanlarından Deniz Baykal’ın vefatı üzerine, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu O’nu‘Genel Başkanımız, devlet adamı, Türkiye ve Cumhuriyet Halk Partimiz sevdalısı, Antalya Milletvekilimiz, eski bakanımız, kıymetli büyüğümüz’ olarak tanımlıyor. Baykal’ın Türkiye’ye huzur ve demokrasi getirmek için yılmaz bir mücadele verdiğine dikkat çeken Kılıçdaroğlu, ‘büyük CHP ailemizin ve milletimizin başı sağ olsun’ diyor.
Deniz Baykal’ın genel başkanlık yaptığı dönemde ismi onunla bütünleşen ve sürekli birlikte anılan, 66 yıllık siyaset arkadaşı, eski CHP Genel Sekreteri Önder Sav, şu değerlendirmeyi yapıyor: “Demokratik, laik, hukuk devleti mücadelesinde çok önemli yeri olan insanlardandı. 1 Mart tezkeresinin reddi için verdiği olağanüstü çaba ve siyaset öncülüğü unutulamaz.”
Baykal’ın uyarıları ve günümüz
Deniz Baykal, gerçekten siyaset dünyamızda önemli hizmetler vermiş ve derin izler bırakmış değerli bir siyaset insanıydı. Farklı dönemlerde yakından izleme ve dinleme olanağı bulduğumuz Baykal, oldukça güçlü bir hitabete sahipti. Özellikle genel başkanlığı döneminde CHP kurultaylarındaki etkili konuşmalarını her daim hatırlıyoruz ve hep hatırlayacağız.
Son olarak kendisini, sağlığını kaybetmeden önce, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine ‘hayır’ kampanyasında, İzmir’deİsmet İnönü Merkezi’nde görmüş ve dinlemiştik. Eğer belleğimiz bizi yanıltmıyorsa, bu İzmir’e son gelişi olmuştu. O gün tek başına hiç yorulmadan saatlerce süren etkili bir konuşmayla, bu sisteme neden hayır denilmesi gerektiğini anlatmıştı. Sistemin kabul edilmesi halinde yaşanabilecek olumsuzluklara dikkat çekmişti. Bir anlamda halkımızı bugünlerde yaşanan olumsuzluklar için bilgece uyarmıştı.
Deniz Baykal artık tarihe mâl oldu. O’nun siyasal yaşamımızdaki izlerini ve etkileşimlerini, gelecek kuşaklar çok daha iyi değerlendirecektir. Işıklar içinde olsun!..