6’lı Masa’yı oluşturan muhalefet partileri; güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş bildirgesinin ardından, ikinci önemli adımı attılar. Önerdikleri ve topluma taahhüt ettikleri sisteme geçiş yolunda, kapsamlı bir çalışmayı daha kamuoyu ile paylaştılar. Hazırladıkları 84 maddelik anayasa değişiklikleri paketini ortak bir sunumla halka duyurdular.
Şimdi demokrasi zamanı
‘Şimdi Demokrasi Zamanı’ savsözü ile açıklanan çalışma, ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Anayasa Değişikliği’ başlığını taşıyor. Bir anlamda, 28 Şubat’ta açıklanan ortak bildirgenin devamı ve tamamlayıcısı niteliğinde.
Muhalefetin iktidara gelmesi halinde uygulanacak değişikliklerin içeriğinde; insan onuru, hukukun üstünlüğü, ortak akıl, erkler ayrılığı, yargı bağımsızlığı ve laiklik gibi temel kavramlar var. Özünde,‘tek adamlık’ anlayışının reddi ile parlamentonun işlevsel ve etkin kılınması yaklaşımlarına dayanıyor. Kısacası, çoğulcu demokrasiyi öne çıkarıyor.
Kurallaştırma ve kurumsallaştırma
85 milyonluk koca bir ülkenin ve bir asrı tamamlayan köklü bir cumhuriyetin, keyfi kararlarla ve ‘ben yaptım oldu’ anlayışı ile yönetilemeyeceği / yönetilmemesi gerektiği ortaya konuyor. Muhalefetin anayasa değişiklikleri öneri paketinden, en temel ve özlü olarak böylesi bir hedef öne çıkıyor.
Ayrıca ortaya konan yaklaşımı, kısaca ‘kurallaştırma ve kurumsallaştırma’ olarak da ifade etmek mümkün. Böylesi bir yönetsel anlayışın iktidarında, önceden belirlenmiş kurallarla ve günün gerçeklerine uygun olarak yapılandırılmış kurumlarla yol yürüneceği anlaşılıyor.
Türkiye’yi normalleştirmek
Bir başka anlatımla da ülkenin en kısa yoldan normalleşeceği vurgulanıyor. Bu kadarı bile demokrasi için önemli bir adım oluşturuyor. Keyfilikten, kuralsızlıktan ve kurumların etkisizliğinden yılan insanlar için, bu basit adımlar bile aslında çok şeyler ifade ediyor.
Açıklanan değişiklik paketi, bir tasarı ve öneri niteliğinde. Dolayısıyla katkılara, eleştirilere ve geliştirilmeye açık. Bu durum, önümüzdeki süreçte, muhalefete saha çalışmalarında değerlendirebileceği önemli bir hareket alanı sunuyor. Doğru ve etkili biçimde kullanılırsa, bu zemin muhalefet için bir siyasal kaldıraca dönüştürülebilir. Bu bağlamda, ülke ölçeğinde tüm toplumsal dinamiklerin hareketlendirilmesi gerekiyor.
28 Kasım ile 3 Aralık’ı birlikte okumak
6’lı Masa’nın 28 Kasım’da açıkladığı anayasa değişiklikleri paketini, nasıl ki daha önce açıklanan güçlendirilmiş parlamenter sisteme geçiş bildirgesi ile birlikte okumak ve değerlendirmek gerekiyorsa; aynı şekilde Kemal Kılıçdaroğlu’nun 3 Aralık vizyon belgesi ile de buluşturulması ve ortaklaştırılması doğru olacaktır.
Bu yazı hazırlanırken, ana muhalefet lideri / CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun, vizyon belgesini açıklama toplantısı henüz yapılmamıştı. Ancak biz siyasal öngörülerimizle, bu çıkışın da muhalefet saflarına önemli bir kazanım ve açılım getireceğini düşünüyoruz. Aslında bütün bu çalışmalar, muhalefetin ardı ardına yaptığı önemli siyasal hamleleri oluşturuyor.
Değişim talebini ve dinamiğini büyütmek
Bizce bütün bu siyasal hamlelerin ve atakların temelinde, ülkedeki değişim talebi var. Önümüzdeki sürecin temel belirleyicisi ve ateşleyicisi de işte bu değişim talebi olacaktır. Muhalefet ve özellikle de 6’lı birliktelik, bu değişim ve dönüşüm talebini daha da büyütmeli ve toplumsal / siyasal dinamiğe dönüştürmelidir.
Bunun siyaset zemindeki ifadesi, halkın muhalefete olan güveninin büyütülmesi ve umudunun artırılıp güçlendirilmesidir. Bu da etkin saha çalışmalarından geçmektedir.
Şimdi sahada çalışma zamanı
Dolayısıyla, şimdi muhalefetin tüm güçlerini sahaya çıkarması ve adeta seferber etmesi gerekiyor. Küçük farklılıklara, ayrışmalara, engellemelere ve ayrıntılara takılmadan; asıl hedefin gerçekleştirilmesi doğrultusunda, muhalefet kesimlerinin ortaklaşması /dayanışması sağlanmalı ve çok yönlü güçlendirilmelidir.
Muhalefetin mesajları toplumun en geniş kesimlerine ulaştırılmalı; umut ve moral üstünlük muhalefet saflarına kazanılıp kalıcılaştırılmalıdır. Böylesine etkin ve yoğun çalışma temposu, sonuç alma sürecini de tetikleyip hızlandıracak ve utkuyu kolaylaştıracaktır.